Baron Gautsch – Kroatië

Eindelijk is het zover, het duikcentrum geeft een datum vrij wanneer ze gaan duiken op het beroemde wrak.

Gelukkig valt het in de periode van mijn vakantieverblijf, en kan ik dus mee. Dit is een kans die je als duiker niet mag laten schieten.

Eerst een woordje over de Baron Gautsch.  Het was een Oostenrijks-Hongaars passagiersschip dat in 1914 op een zeemijn is gelopen nabij de haven van nabij Rovinj,

De Baron Gautsch word weleens de “Titanic of the adriatic” genoemd, en dit is zeker een feit. Het 85 meter grote schip is een leeftijdsgenoot van de befaamde Titanic, en dit kan je zeker terugvinden in zijn bouwstijl.

Als je de twee schouwen er bij denkt, kan je er met wat fantasie zijn beroemde evenknie wel in terugvinden.

Gelukkig voor ons sportduikers ligt de Baron Gautsch wel bereikbaar wat betreft de diepte. Het bovenste dek vind je op ongeveer 28 meter diepte, en als je helemaal doorzakt tot aan de zandbodem zit je op ongeveer 39 ‘a 40 meter. Net op de dieptegrens van de meeste duikorganisaties voor sportduikers.

Nu de duik zelf, uiteraard was ik mooi op tijd voor het vertrek. De bewapening die ik kreeg van het duikcentrum voor deze duik was een 15 liter op 200bar. Alle gerief netjes geassembleerd op de kant, alles gechecked op de goede werking ervan, en heel de set op de boot gedragen. Deze werd daar flink vastgezet in de “racks”, zouden ze slecht weer verwachten?

Nee helemaal niet, maar we gaan toch op zee, en zo groot is de duikboot nu ook weer niet, dus wat licht gehobbel kunnen we wel verwachten.

Dan eindelijk vertrokken, tijd genoeg blijkbaar om de andere duikers wat te leren, want de tocht duurt toch ongeveer anderhalf uur.

Blijkbaar zijn we met 12 duikers, de onderwater gids meegerekend. 6 ervan zijn tech-duikers en sleuren een heel zootje mee van duikmateriaal. Er is er zelfs één bij met een rebreather. En ze hebben allemaal droogpakken aan, sommige zelfs met een aparte argon fles.

Zou ik dan een grote fout gemaakt hebben, door hier te verschijnen met een 3 mm full suit? Zou ik onderwater transfereren naar de perfecte ijslolly? Als nar van de boot beschouwd worden?

Nee gelukkig niet, zo koud is het water nu ook weer niet, maar ik was toch blij om te zien dat er van de andere recreationele duikers er toch een paar een luchtigere smoking bij hadden voor onderwater. De temperatuur beneden op het wrak bedroeg 17 graden, maar eens je wat hoger kwam was het snel 22 graden. Gelukkig had ik ook mijn handschoenen bij, en een kap om de afkoeling op mijn knikkertje wat te beperken.

Na een tijdje word er al duchtig rondgepraat, en word mij duidelijk met wat voor een bont allegaartje van nationaliteiten we op de boot zitten. Polen, Hongaren, Duitsers en uiteraard Kroaten. Gelukkig dat ik ons frietlandje kon vertegenwoordigen.

De tocht met de boot volgt redelijk de kustlijn tot ongeveer Rovinj, daar gaat het dan echt richting volle zee. Onderweg op de tocht passeren we het nationaal park Brijuni, ooit nog de privé eilanden van Tito en een beetje verder worden we leuk verrast door twee dolfijnen die een paar keer rond de boot verschijnen. Tuimelaars zien is altijd goed voor de sfeer aan boord, zo blijkt.

Ongeveer een twintigtal minuutjes voor de aankomst op de duiklocatie, worden de indelingen gemaakt. Blijkt dat de tech-divers zonder gids mogen gaan, en als eerste vertrekken. De rest, waaronder ik, gaan mee met de gids, en vertrekken een tiental minuten na de tech-divers.

Onze gids heet Diego, en is precies wel wat nerveus. De reden, zo blijkt later, is een Duitse dame die bij onze groep hoort, met redelijk weinig ervaring, huurmateriaal, en zelfs geen duikcomputer. Diego heeft dus zeker een grote verantwoordelijkheid.

Ik word gelukkig generiek samen gezet met Christian, een Duitser uit Stuttgart, met tonnen duikervaring. Christian zit ongeveer in dezelfde schuit als ik, op vakantie met vrouw en kinderen, en proberen de kerk in het midden te houden tussen familievakantie en duiken.

Dan krijgen we de briefing, deze was mooi uitgelegd aan de hand van een illustratie. De bedoeling was om af te zakken aan de boei die gespannen is aan de boeg van het schip, dan via de boeg binnen, van voor langst een paar passagiers dekken, om dan een beetje af te zakken naar de machinekamer om een deel van de stoommachines te bekijken. De eerste die 100 bar bereikte moest signaal geven aan Diego, zodat hij de terugtocht kon inzetten. Diego had ook een extra bottle bij voor het geval dat het fout liep onder water, en onder de boot was er een 50% EANx voorhanden op 5 meter, just in case. Ik denk dat er voor de veiligheid dus wel goed gezorgd werd.

Ondertussen begon ons bootje te vertragen, een kijk op de gigantische GPS aan boord vertelde ons dat het wrak nog slecht 1 minuut van ons verwijderd is. Diego zette zich paraat op de boeg van het schip om op zoek te gaan naar de boei. Deze was gelukkig snel gevonden, en we waren er alleen, dat is altijd een meerwaarde. Aankoppelen, de 50% fles hangen, en dan wachten op de tech-divers, welke nog steeds bezig waren met opstellen, aankleden etc. Ongeveer een kwartier later waren deze vertrokken, en was het onze beurt. Christian en ik waren het snelst klaar, en hadden dus de eer om als eerst aan de koord te gaan wachten op de rest. Blijkbaar duurt klaarmaken voor sommige toch wat langer, want we hebben daar 10 minuten van ons leven verspeeld aan een koord. Enfin, 10 minuten ouder, en het was zover, iedereen was nat geraakt, en we konden eindelijk afzakken.

Zelfs afzakken is blijkbaar iets waar ervaring toch ook wel speelt, de Duitse jongedame en de twee Hongaren hadden blijkbaar wat meer tijd nodig om tot beneden te geraken, wat resulteerde in twee minuten wachttijd op 23 meter voor mij en Christian.  Er werd naarstig naar onze duikcomputer gekeken, dit zijn eigenlijk nutteloze minuten die we moeten proberen te vermijden.

Twee minuten later is eindelijk iedereen terug bijeen, en kunnen we verder afzakken. Dat doen we dus ook, en enkele seconde later doemt het op …. de Baron. Dit is een van de meest geweldige ervaringen dat ik heb meegemaakt, en mijn verwachtingen waren hoog. Een beetje geluk hoort er altijd bij, en deze keer hadden we dat ook, de stroming stond goed en de Baron word zichtbaar vanaf de punt van de boot, met de rest voort vanachter in het gezichtsveld. Echt een geweldig zicht. De Baron ligt mooi op zijn kiel, recht alsof hij nog steeds zou kunnen varen. Door zijn rechte positie, en zijn ruime dekken, is het ook mogelijk om het wrak te penetreren zonder  speciale opleiding. Er is altijd wel een weg naar buiten zichtbaar, en desorientatie treed niet op, omdat het schip recht ligt  .

Beneden gekomen begon Diego direct aan zijn rondleiding, door de brug door, langst de dekken, en dan naar beneden recht de machinekamer in. In de bijna honderd jaar dat het wrak er al ligt, is er uiteraard al een hele hoop verdwenen onder water. Enerzijds door de souvenir jagers en anderzijds uiteraard door de tand der tijd. De meeste dingen die niet van metaal zijn, zijn weg. Toch blijft het vertoeven in de machinekamer een indrukwekkend gevoel geven. Je voelt als het ware, de duizenden pk’s dat deze machines indertijd voortbrachten. Gelukkig had ik ook mijn lamp mee, het zou ook mogelijk geweest zijn zonder, echter als je afdaalt in een gesloten kamer, voel ik me toch altijd veiliger met verlichting. Al was het maar om de donkere hoekjes even bij te lichten, je weet nooit wat je daar voor interessante dingen tegenkomt. Dan kwam het sneller als verwacht, het 100 bar signaal van de eerste duiker. Twintig minuten waren ondertussen verstreken, zo snel. Tijd dus voor Diego om terug rustig richting koord te navigeren. Diego liet nog een paar mooie dingen zien op de terugweg, de omgevallen mast van voor op het schip, en een winch. Dan was iedereen verzameld aan de koord en kon de opstijging beginnen.

Ondertussen gaf mijn duikcomputer al een “ceiling” aan van 7 minuten op 5 meter, dat ging dus een rondje koord hangen worden, maar eigenlijk had iedereen dat wel verwacht, gezien de diepte.

Toen we aangekomen waren was er nog een kleine verrassing op 5 meter, namelijk 6 tech-divers. Net zoals ons, waren zij verplicht hun stop daar te maken. Misschien dat ze gewoon aan het oefenen waren, maar ik vond het toch raar dat ze al deze moeite deden, om een schamele 5 minuten langer dan ons op het wrak te blijven. Mijn gedacht was dat ik nog eerst een uurtje op het zonnedek kon gaan liggen, voordat zij terug boven kwamen, niet dus.

Iedereen was redelijk enthousiast toen we boven op de boot waren, net zoals ik waren de meeste uit op een duik op dit wonderbaarlijke wrak. En ik moet zeggen, het is zoals ik het gehoopt had.

Dan begon de terugweg, voor de meeste onder ons betekende dat op het zonnedek gaan liggen, en dromen van de volgende duik. Misschien zelfs wel op de Baron Gautsch.

Al bij al, mijn verwachtingen waren ingelost, en alhoewel er een meerprijs word gevraagd om naar dit wrak te gaan, zal ik het niet laten als ik een tweede kans krijg om hier aanwezig te zijn.